You are using an outdated browser. For a faster, safer browsing experience, upgrade for free today.

Bilard jest grą, która pochodzi z Francji, a jej korzenie sięgają XIII w. Wtedy to w parkach i ogrodach arystokracja korzystała z rozrywki wbijania kul (za pomocą zakrzywionego kija) pomiędzy słupki. Pomimo kolosalnych rozbieżności z dzisiejszym bilardem, właśnie ta zabawa była początkiem jego historii. Wszystko jednak za sprawą pogody, która płatając niejednokrotnie figla uczestnikom, zmuszała ich do przenoszenia zabawy pod zadaszone powierzchnie, w tym nierzadko do pałaców. Gra stawała się uciążliwa przez działanie niszczycielskich kul na delikatne wnętrza arystokratycznych pomieszczeń, więc w 1469 roku, na żądanie króla Ludwika XI, nadworny stolarz Henry de Vigne zaprojektował stół z blatem otoczony bandami. Dodatkowo stół został obity tkaniną, dzięki czemu gra stałą się bardziej komfortowa i przede wszystkim mniej hałaśliwa. Automatycznie, za sprawą stołu, zmienił się kształt kija z zakrzywionego na prosty, znacznie łatwiejszy w użyciu, a tym samym bilard przybrał formę zbliżoną do dzisiejszego bilarda. 

W początkowych fazach rozwoju gry, bilard należał do kosztownych rozrywek. Potężny stół, drogie wykonane z kości słoniowej bile oraz kije należały do elity, mogącej pozwolić sobie na wybudowanie dodatkowych pomieszczeń, gdzie odbywały się rozgrywki. Pierwsza publiczna sala bilardowa została otwarta w 1475 roku przez francuskiego arystokratę Jacquesa Tournebridgea, a pierwsze wzmianki o bilardzie w polskich zapisach pojawiła się w książce Łukasza Gołębowskiego "Opisanie historyczno-statystyczne miasta Warszawy" z roku 1827, w której przytacza opis Pałacu Kazimierzowskiego z roku 1613. 

Kolejne odkrycia nie były już tak rewolucyjne, ale poprawiały wygodę gry. W 1823 roku zapalony gracz armii napoleońskiej Mingaud wymyślił i wprowadził skórzaną końcówkę do kija (kapka), co zdecydowanie poprawiło element precyzji w grze. Pracowano też cały czas nad bilami, które wyrabiano w przeróżny sposób. Pierwsze były drewniane (z sęków), miały jednak dużo wad. Później robiono je z bardzo drogiej kości słoniowej, ale były bardzo wrażliwe na temperatury oraz wilgoć – często traciły kolor, zmieniały kształt. Wykonywano bile również z celuloidu, mieszanki glinkowej, a nawet z metalu. Dziś wykorzystuje się tworzywa sztuczne z dodatkami żywicy (np. żywice fenolowe), dzięki czemu są bardzo wytrzymałe. 

Gra szybko stała się bardzo popularna w całej Europie przede wszystkim w Anglii, skąd „popłynęła” do Ameryki, a tam przeżyła i przeżywa swój renesans w nieco mniej wykwintny sposób. Wraz z migracją powstało wiele odmian bilarda, z których dziś możemy wyróżnić najważniejsze: 

Bilardy francuskie (stół nie ma kieszeni)
karambol


Bilardy angielskie
snooker


Bilardy amerykańskie, tzw. pool-billards
ósemka
dziewiątka - bilard dziewięciobilowy
czternaście plus jeden

W przyszłości możemy spodziewać się awansu gry w bilard do rangi dyscypliny sportu olimpijskiego, co z całą pewnością umocniłoby pozycję i tak już popularnego bilarda.